1. Εισαγωγή
Η εορταστική περίοδος είναι για πολλούς συνώνυμη με στιγμές χαράς, επανασύνδεσης με την οικογένεια και φίλους, καθώς και δημιουργίας αναμνήσεων που μας ικανοποιούν συναισθηματικά. Ωστόσο, για αρκετούς ανθρώπους, αυτή η εποχή μπορεί να είναι επίσης γεμάτη προκλήσεις και συναισθηματική επιβάρυνση. Η ψυχική υγεία κατά τις γιορτές επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες που συχνά δεν αναφέρονται, ενώ η ιδανική εικόνα που παρουσιάζεται στα μέσα μπορεί να ενισχύσει το άγχος και την αίσθηση απομόνωσης.
Η πίεση για «τέλειες» γιορτές, οι αυξημένες κοινωνικές προσδοκίες και οι αναμνήσεις που αναδύονται αυτή την εποχή μπορεί να προκαλέσουν συναισθήματα θλίψης ή άγχους. Ειδικά για όσους αντιμετωπίζουν αντικειμενικές προκλήσεις στην καθημερινότητά τους, όπως οικονομικές δυσκολίες, μοναξιά, χρόνια νοσήματα, ή απώλειες αγαπημένων προσώπων, η περίοδος των γιορτών μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικό ψυχολογικό φορτίο που δύσκολα είναι διαχειρίσιμο.
Από την άλλη πλευρά, οι γιορτές μπορούν να αποτελέσουν μια μοναδική ευκαιρία για αναστοχασμό, ενίσχυση των κοινωνικών μας σχέσεων και χρόνο για αυτοφροντίδα. Μικρές συνειδητές επιλογές, όπως η συμμετοχή σε δημιουργικές δραστηριότητες, η τήρηση οικογενειακών παραδόσεων και η επένδυση στον προσωπικό χρόνο, μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της ισορροπίας.
Σε αυτή την ανάρτηση, θα εξετάσουμε τόσο τους παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τη διάθεση όσο και εκείνους που τη βελτιώνουν. Στόχος μας είναι να δώσουμε πρακτικές συμβουλές και στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν τον καθένα να διαχειριστεί τις συναισθηματικές προκλήσεις των γιορτών. Η κατανόηση των συναισθημάτων μας και η αποδοχή της πολυπλοκότητάς τους είναι το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσουμε αυτή την περίοδο πιο ρεαλιστικά και ισορροπημένα.
2. Αρνητικές επιδράσεις των γιορτών στην ψυχική μας υγεία
Η εορταστική περίοδος, παρότι για πολλούς αποτελεί ευκαιρία χαράς και γιορτής, μπορεί να συνοδεύεται από σημαντικές προκλήσεις που επηρεάζουν αρνητικά τη διάθεση. Παράγοντες που ενδέχεται να επιβαρύνουν την ψυχική υγεία είναι οι ακόλουθοι:
Μοναξιά και απομόνωση
Για όσους δεν έχουν κοντινά πρόσωπα για να γιορτάσουν ή βρίσκονται μακριά από την οικογένεια ή τους φίλους τους, οι γιορτές μπορεί να ενισχύσουν την αίσθηση μοναξιάς. Η διαρκής προβολή «ιδανικών» στιγμών χαράς στα κοινωνικά μέσα επιδεινώνει αυτή την κατάσταση, δημιουργώντας τη λανθασμένη εντύπωση ότι όλοι βιώνουν μια πιο ευτυχισμένη ζωή.
Άγχος και πίεση
Η προετοιμασία για τις γιορτές συχνά συνοδεύεται από αυξημένο άγχος. Οι οικονομικές πιέσεις, οι απαιτήσεις για αγορά δώρων, το στρες της οργάνωσης γευμάτων ή εκδηλώσεων και οι οικογενειακές υποχρεώσεις δημιουργούν ένα έντονα πιεστικό περιβάλλον. Οι υψηλές κοινωνικές προσδοκίες για «τέλειες γιορτές» αυξάνουν το βάρος για πολλά άτομα, αλλά ειδικά για εκείνους που έχουν την ευθύνη της «οργάνωσης».
Διατροφικές συνήθειες και σωματική εξάντληση
Η υπερκατανάλωση πλούσιων σε λιπαρά τροφών, γλυκών και αλκοόλ κατά την περίοδο των γιορτών μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεση και την ενέργεια. Επιπλέον, οι διαταραχές ύπνου και η σωματική κόπωση που συνοδεύουν το έντονο εορταστικό πρόγραμμα επιτείνουν την ψυχολογική καταπόνηση.
Απώλειες και θλίψη
Οι γιορτές συχνά φέρνουν στην επιφάνεια αναμνήσεις αγαπημένων προσώπων, που δεν είναι πια κοντά μας. Για όσους έχουν βιώσει απώλειες ή δυσκολεύονται σε οικογενειακές σχέσεις, αυτή η εποχή μπορεί να αποτελέσει μια επίπονη υπενθύμιση της απουσίας τους και των ανοιχτών ακόμη πληγών που έχει αφήσει.
Η κατανόηση αυτών των παραγόντων είναι το πρώτο βήμα για τη διαχείρισή τους. Με συνειδητές επιλογές και στρατηγικές, είναι δυνατό να μειώσουμε τον αρνητικό αντίκτυπο και να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις με περισσότερη ανθεκτικότητα.
Αντιμετωπίζοντας αντικειμενικά προβλήματα στην περίοδο των γιορτών
Το να αντιμετωπίζετε αντικειμενικά προβλήματα, όπως η μοναξιά ή οι οικονομικές δυσκολίες κατά την περίοδο των γιορτών είναι συχνό. Είναι λοιπόν σημαντικό να θυμόμαστε ότι υπάρχουν στρατηγικές και πόροι που μπορούν να προσφέρουν στήριξη. Εδώ είναι μερικές ιδέες για όσους βιώνουν αντικειμενικές δυσκολίες:
- Επανασύνδεση και αναζήτηση κοινότητας
• Δικτύωση: Αν και κάποιος μπορεί να μην έχει άμεση οικογένεια ή φίλους, υπάρχουν κοινότητες και οργανώσεις που προσφέρουν ευκαιρίες σύνδεσης. Οι τοπικοί σύλλογοι, οι εθελοντικές ομάδες ή οι θρησκευτικές οργανώσεις συχνά διοργανώνουν εκδηλώσεις ανοιχτές σε όλους.
• Τεχνολογία: Η τεχνολογία μπορεί να γεφυρώσει την απόσταση. Εφαρμογές και πλατφόρμες όπως το Zoom ή το Skype επιτρέπουν στους ανθρώπους να συνδεθούν με άλλους, ακόμα και εικονικά. - Εθελοντισμός και συμμετοχή
• Ο εθελοντισμός είναι ένας δυνατός τρόπος για να νιώσει κανείς χρήσιμος και συνδεδεμένος. Ακόμα κι αν κάποιος αισθάνεται απομονωμένος, η προσφορά βοήθειας σε άλλους δημιουργεί αίσθηση σκοπού και αυξάνει τα θετικά συναισθήματα.
• Παράδειγμα: Μια συμμετοχή σε συσσίτια ή σε δράσεις για κοινωνικά ευάλωτες ομάδες μπορεί να είναι μια καλή ευκαιρία για κοινωνική επαφή. - Δημιουργία δικών σας παραδόσεων
• Αν δεν υπάρχουν οικογενειακές παραδόσεις, δημιουργήστε τις δικές σας. Ένα ζεστό γεύμα, μια ταινία που αγαπάτε ή η διακόσμηση του χώρου σας μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση κανονικότητας και χαράς. - Αναζήτηση υποστήριξης
• Επαγγελματική βοήθεια: Η επαφή με έναν ψυχολόγο ή σύμβουλο μπορεί να προσφέρει πολύτιμη καθοδήγηση. Πολλοί επαγγελματίες προσφέρουν και διαδικτυακές συνεδρίες, κάνοντας τη βοήθεια πιο προσιτή.
• Γραμμές υποστήριξης: Πολλές χώρες διαθέτουν γραμμές βοήθειας για άτομα που αισθάνονται μοναξιά ή έχουν ανάγκη να μιλήσουν. - Εστίαση στον εαυτό σας
• Αντί να επικεντρωθείτε στη μοναξιά, επενδύστε στον χρόνο με τον εαυτό σας. Χόμπι, ανάγνωση, ή ακόμη και η απλή χαλάρωση μπορεί να γίνουν μια μορφή αυτοφροντίδας.
• Η αυτοφροντίδα κατά τη διάρκεια των γιορτών μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για ενδοσκόπηση και επαναπροσδιορισμό στόχων. - Αποδοχή της κατάστασης και ευγνωμοσύνη
• Η αποδοχή της μοναξιάς ως προσωρινής κατάστασης μπορεί να απαλύνει την ένταση των συναισθημάτων. Παράλληλα, η εξάσκηση της ευγνωμοσύνης για ό,τι έχουμε – ακόμα και μικρά πράγματα – μπορεί να μας βοηθήσει να αλλάξουμε την οπτική μας.
Αν και τα αντικειμενικά προβλήματα όπως η μοναξιά ή οι οικονομικές δυσκολίες, είναι πραγματικές προκλήσεις, υπάρχουν πρακτικά βήματα για να τα διαχειριστεί κανείς. Με προγραμματισμό, σύνδεση και αυτοφροντίδα, ακόμη και οι πιο δύσκολες συνθήκες μπορούν να βελτιωθούν.
3. Θετικές επιδράσεις των γιορτών στην ψυχική μας υγεία
Παρά τις προκλήσεις που μπορεί να φέρουν οι γιορτές, υπάρχουν πολλοί τρόποι που αυτή η εποχή του χρόνου μπορεί να ενισχύσει τη διάθεση και να προάγει την ψυχική ευεξία. Οι γιορτές προσφέρουν μοναδικές ευκαιρίες για σύνδεση, ενδοσκόπηση και δημιουργία θετικών εμπειριών.
Συνδεσιμότητα και οικογενειακές παραδόσεις
Οι γιορτές συχνά αποτελούν την ιδανική περίοδο για να επανασυνδεθούμε με αγαπημένα πρόσωπα. Τα οικογενειακά τραπέζια, οι παραδόσεις και οι εορταστικές συνήθειες ενισχύουν την αίσθηση της κοινότητας και δημιουργούν πολύτιμες αναμνήσεις και βιώματα. Αυτές οι στιγμές σύνδεσης προσφέρουν σταθερότητα και ασφάλεια, ενώ λειτουργούν καταπραϋντικά για το στρες.
Δραστηριότητες και εθελοντισμός
Η συμμετοχή σε εορταστικές δραστηριότητες, όπως εκδηλώσεις, χριστουγεννιάτικες αγορές ή η διακόσμηση του σπιτιού, μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα χαράς και δημιουργικότητας. Ο εθελοντισμός, από την άλλη, είναι ένας ισχυρός τρόπος για να νιώσουμε σύνδεση και σκοπό, προσφέροντας βοήθεια σε όσους τη χρειάζονται. Η αίσθηση ότι συμβάλλουμε θετικά στην κοινότητα ενισχύει την αυτοεκτίμηση και δημιουργεί θετικά συναισθήματα.
Αυτοφροντίδα και ευεξία
Οι γιορτές μπορούν να αποτελέσουν μια εξαιρετική ευκαιρία για αυτοφροντίδα. Δραστηριότητες όπως η σωματική άσκηση και ο διαλογισμός, καθώς και η δημιουργία στιγμών ηρεμίας, ενισχύουν την ψυχική ανθεκτικότητα. Ο προγραμματισμός χρόνου για ξεκούραση και αναψυχή βοηθά στη μείωση του στρες και στη διατήρηση της ενέργειας.
Η έννοια της αυτοφροντίδας στην περίοδο των γιορτών
Η έννοια της αυτοφροντίδας, ειδικά κατά την περίοδο των γιορτών, είναι θεμελιώδης για τη διαχείριση της ψυχικής υγείας και της ευημερίας μας. Πρόκειται για την πρακτική της συνειδητής φροντίδας του εαυτού μας – σωματικά, συναισθηματικά και πνευματικά – με στόχο να διατηρήσουμε την ισορροπία και την ανθεκτικότητά μας σε δύσκολες ή απαιτητικές στιγμές.
- Σωματική αυτοφροντίδα
• Διατροφή: Μια ισορροπημένη διατροφή μπορεί να συμβάλει στη σταθεροποίηση της διάθεσης. Αν και οι γιορτές συνοδεύονται από υπερβολές, η μέτρια κατανάλωση και η επιλογή θρεπτικών τροφών βοηθούν στη διατήρηση της ενέργειας.
• Άσκηση: Η φυσική δραστηριότητα – ακόμα και ένα σύντομο περπάτημα – μειώνει τα επίπεδα στρες και ενισχύει την παραγωγή ενδορφινών, βελτιώνοντας τη διάθεση.
• Ύπνος: Ένας καλός ύπνος είναι κρίσιμος για την ψυχική και σωματική αναζωογόνηση. Διατηρήστε μια σταθερή ρουτίνα ύπνου, ακόμα και σε μέρες με έντονο πρόγραμμα. - Συναισθηματική αυτοφροντίδα
• Αναγνώριση συναισθημάτων: Είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε θλίψη, μοναξιά ή άγχος κατά τις γιορτές. Δώστε στον εαυτό σας χώρο να αναγνωρίσει αυτά τα συναισθήματα, χωρίς κριτική.
• Έκφραση: Βρείτε τρόπους να εξωτερικεύσετε τα συναισθήματά σας – μέσω γραφής, συζήτησης ή καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η έκφραση λειτουργεί ανακουφιστικά.
• Όρια: Θέστε όρια στις απαιτήσεις που σας επιβάλλονται. Το να πείτε «όχι» σε δραστηριότητες που σας εξαντλούν ή δεν σας φέρνουν χαρά είναι μια πράξη αυτοφροντίδας. - Πνευματική αυτοφροντίδα
• Διαλογισμός και ενσυνειδητότητα: Αφιερώστε χρόνο για στιγμές ησυχίας και αυτοσυγκέντρωσης. Οι τεχνικές διαλογισμού ή ενσυνειδητότητας μπορούν να μειώσουν το άγχος και να ενισχύσουν τη σύνδεσή σας με το παρόν.
• Επαφή με τη φύση: Ένας περίπατος στη φύση ή απλώς η επαφή με το φυσικό φως μπορεί να ανακουφίσει την ψυχική ένταση και να φέρει γαλήνη.
• Επανασύνδεση με αξίες: Αναλογιστείτε τι είναι πραγματικά σημαντικό για εσάς στις γιορτές και προσανατολιστείτε σε αυτά που σας γεμίζουν νόημα. - Διαχείριση χρόνου και δραστηριοτήτων
• Αφιερώστε χρόνο σε ό,τι σας ευχαριστεί: Είτε πρόκειται για ανάγνωση, μαγείρεμα, ζωγραφική ή απλώς μια ταινία, επενδύστε σε δραστηριότητες που σας χαλαρώνουν και σας αναζωογονούν.
• Διαλείμματα: Αν νιώθετε πίεση, κάντε ένα διάλειμμα για να επαναφορτίσετε τις μπαταρίες σας. Μερικά λεπτά ηρεμίας μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά. - Ευγνωμοσύνη και αυτοσυμπόνια
• Αναγνώριση των καλών στοιχείων: Ακόμα και σε δύσκολες στιγμές, εστιάστε σε όσα έχετε – υγεία, ζεστασιά, στιγμές ηρεμίας. Η ευγνωμοσύνη ενισχύει τη θετική διάθεση.
• Καλοσύνη προς τον εαυτό σας: Αν δεν πετύχετε ό,τι σχεδιάσατε ή αν αισθάνεστε πεσμένοι, θυμηθείτε ότι είστε άνθρωποι. Αποδεχτείτε τον εαυτό σας και φροντίστε τον με στοργή.
Η αυτοφροντίδα δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη – ειδικά κατά την περίοδο των γιορτών, που οι απαιτήσεις μπορεί να αυξηθούν. Μικρές, συνειδητές κινήσεις φροντίδας μπορούν να κάνουν τη διαφορά, βοηθώντας σας να αντιμετωπίσετε τις προκλήσεις με περισσότερη ανθεκτικότητα και ηρεμία.
Ισορροπημένη σκέψη και αναγνώριση και των θετικών πλευρών
Η περίοδος των γιορτών προσφέρει ευκαιρίες για να εστιάσουμε και στις θετικές πτυχές της ζωής, χωρίς φυσικά να αγνοούμε τις αρνητικές. Είναι δηλαδή μια ευκαιρία για να εξασκήσουμε την ισορροπημένη σκέψη. Η πρακτική της ευγνωμοσύνης, όπως το να αναγνωρίζουμε και να εκτιμούμε τις μικρές χαρές, μπορεί να ενισχύσει τη συναισθηματική μας ευεξία. Οι γιορτές μας θυμίζουν την ομορφιά της προσφοράς και της δημιουργίας αναμνήσεων, επιτρέποντας μας να ανακαλύψουμε ξανά τη χαρά στις απλές στιγμές.
Καλλιεργώντας αυτές τις θετικές εμπειρίες, μπορούμε να ενισχύσουμε την ψυχική μας υγεία και να αξιοποιήσουμε την περίοδο των γιορτών ως ευκαιρία για αναζωογόνηση και σύνδεση.
4. Πρακτικές συμβουλές για τη διαχείριση της ψυχικής υγείας
Η διαχείριση της ψυχικής υγείας κατά την περίοδο των γιορτών απαιτεί συνειδητές επιλογές που βοηθούν στη μείωση του στρες και ενισχύουν την ευεξία. Ακολουθούν μερικές πρακτικές συμβουλές που μπορούν να κάνουν τη διαφορά σε σας και τους αγαπημένους σας:
Διατήρηση ρεαλιστικών προσδοκιών
Η ιδέα των «τέλειων γιορτών» είναι συχνά ανέφικτη και μπορεί να δημιουργήσει πίεση. Θέστε ρεαλιστικούς στόχους για το τι θέλετε να επιτύχετε και αποδεχτείτε ότι δεν χρειάζεται να είναι όλα ιδανικά. Η ευτυχία κρύβεται στις αυθεντικές στιγμές και στην εμπειρία, όχι στην τελειότητα.
Οικονομική διαχείριση
Οι οικονομικές δαπάνες κατά τις γιορτές μπορούν να γίνουν πηγή άγχους. Κάντε έναν λογικό προϋπολογισμό και μείνετε εντός των δυνατοτήτων σας. Εξετάστε δημιουργικές επιλογές, όπως χειροποίητα ή συμβολικά δώρα, καθώς και εναλλακτικούς τρόπους να γιορτάσετε που δεν απαιτούν υπερβολικά έξοδα. Η άποψη ότι πρέπει να είστε συνεχώς έξω για να «γλεντήσετε» δεν είναι ποτέ πετυχημένη.
Οργάνωση και προτεραιοποίηση
Η καλή οργάνωση μπορεί να μειώσει το στρες που συνδέεται με τις πολλές υποχρεώσεις. Δημιουργήστε λίστες με τις προτεραιότητές σας και, αν είναι δυνατόν, αναθέστε και σε άλλα μέλη της οικογένειας κάποιες από τις υποχρεώσεις. Αφιερώστε χρόνο για να απολαύσετε τη διαδικασία χωρίς να αισθάνεστε πίεση από τα χρονοδιαγράμματα.
Διαχείριση του προσωπικού σας χρόνου
Είναι σημαντικό να βρείτε ισορροπία ανάμεσα στις κοινωνικές εκδηλώσεις και στον προσωπικό χρόνο. Μάθετε να λέτε «όχι» όταν αισθάνεστε ότι φορτώνεστε υπερβολικά. Επενδύστε σε στιγμές χαλάρωσης και επαναφόρτισης, ακόμα κι αν είναι λίγα λεπτά κάθε μέρα.
Φροντίστε τη σωματική υγεία
Η ψυχική υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη σωματική. Διατηρήστε μια ισορροπημένη διατροφή, περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ και βρείτε χρόνο για άσκηση. Οι σύντομες βόλτες ή οι απλές σωματικές δραστηριότητες βοηθούν στη μείωση του στρες και ενισχύουν την ενέργεια.
Αναζητήστε υποστήριξη
Μην διστάσετε να μοιραστείτε τα συναισθήματά σας κυρίως με φίλους και την οικογένειά σας. Η επικοινωνία μπορεί να ανακουφίσει το βάρος και να σας προσφέρει πολύτιμη υποστήριξη. Αν αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να διαχειριστείτε τα συναισθήματά σας, η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας μπορεί να είναι ένα σημαντικό βήμα.
Δημιουργία στιγμών ευτυχίας
Βρείτε χαρά σε μικρές δραστηριότητες που σας ευχαριστούν, όπως το διάβασμα ενός βιβλίου, η ακρόαση μουσικής ή η δημιουργία χριστουγεννιάτικων διακοσμήσεων. Αυτές οι στιγμές μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη γαλήνη και αναζωογόνηση.
Εξασκήστε την ευγνωμοσύνη
Προσπαθήστε να εστιάσετε σε πλευρές της ζωής που έχουν σημασία αυτή την περίοδο. Γράψτε καθημερινά τρία πράγματα για τα οποία είστε ευγνώμονες. Αυτή η πρακτική μπορεί να σας βοηθήσει να αλλάξετε την προοπτική σας και να βρείτε περισσότερη ευχαρίστηση στις στιγμές που ζείτε τώρα.
Με συνειδητές επιλογές και στρατηγικές, μπορείτε να απολαύσετε τις γιορτές με λιγότερο άγχος και περισσότερη ψυχική ισορροπία. Η αυτοφροντίδα και η υποστήριξη από το περιβάλλον σας είναι το κλειδί για να αξιοποιήσετε στο έπακρο αυτή την ξεχωριστή περίοδο.
Συμπεράσματα
Η εορταστική περίοδος είναι για πολλούς ένα μίγμα συναισθημάτων: από χαρά και ενθουσιασμό μέχρι άγχος και θλίψη. Οι προκλήσεις που συνδέονται με αυτή την εποχή, όπως η μοναξιά, το άγχος, η πίεση για τέλειες γιορτές και οι αναμνήσεις απωλειών, μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική υγεία με πολλούς τρόπους. Παράλληλα, οι γιορτές προσφέρουν ευκαιρίες για σύνδεση, ενδοσκόπηση και δημιουργία θετικών εμπειριών, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να ενισχύσουμε την ψυχική μας ευεξία.
Το κλειδί για τη διαχείριση αυτής της πολυπλοκότητας είναι η κατανόηση των παραγόντων που επηρεάζουν τη διάθεσή μας, καθώς και η εφαρμογή πρακτικών στρατηγικών που προάγουν την ισορροπία και την αυτοφροντίδα. Από τη ρύθμιση ρεαλιστικών προσδοκιών και την αποτελεσματική διαχείριση χρόνου και οικονομικών, μέχρι την εξάσκηση της ευγνωμοσύνης και την αναζήτηση υποστήριξης όταν χρειάζεται, υπάρχουν τρόποι να κάνουμε τις γιορτές πιο ουσιαστικές και λιγότερο επιβαρυντικές.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι δεν υπάρχει «σωστός» τρόπος να βιώσουμε τις γιορτές. Κάθε άνθρωπος έχει τις δικές του ανάγκες, προτιμήσεις και εμπειρίες. Αναγνωρίζοντας και αποδεχόμενοι τα συναισθήματά μας, είτε είναι θετικά είτε αρνητικά, μπορούμε να προσεγγίσουμε αυτή την περίοδο με μεγαλύτερη κατανόηση και ευαισθησία προς τον εαυτό μας.
Τέλος, αν νιώσετε ότι οι συναισθηματικές προκλήσεις είναι υπερβολικά έντονες, μη διστάσετε να αναζητήσετε βοήθεια. Η υποστήριξη από επαγγελματίες ψυχικής υγείας ή από το προσωπικό σας δίκτυο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό στήριγμα. Οι γιορτές, παρά τις δυσκολίες, μπορούν να γίνουν μια περίοδος ανασυγκρότησης και ανανέωσης, με περισσότερη αυτοφροντίδα και επανασύνδεση με όσα έχουν πραγματική σημασία.