stress.gr|αρθρο
Επιστημονικές εξελίξεις 3
Υπεύθυνος Στήλης: Στέφανος Μπέλλος
Γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία σε παιδιά με μείζον Καταθλιπτικό επεισόδιο
Στόχος της μελέτης αυτής ήταν να υπολογίσει το επιπλέον όφελος που μπορεί να έχει η γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία σε παιδιά που πάσχουν από κατάθλιψη και ήδη λαμβάνουν θεραπεία με νεότερα αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Η προσθήκη γνωσιακής συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας επιπλέον της συνήθους φροντίδας με λήψη φαρμάκων, εμφάνισε ελαφρώς καλύτερα αποτελέσματα κατά τις πρώτες βδομάδες μετά την έναρξη της. Παρόλα τα θετικά αποτελέσματα κατά τις πρώτες εβδομάδες, σε μακροπρόθεσμη παρακολούθηση, τα παιδία που έκαναν ψυχοθεραπεία δεν εμφάνισαν καλύτερα αποτελέσματα σε ότι αφορά τα συμπτώματα της κατάθλιψης και την ποιότητα ζωής σε σχέση με τα παιδιά που έλαβαν μόνο φάρμακα ως θεραπεία. Η μελέτη αυτή δείχνει ότι η ψυχοθεραπεία στα παιδιά με κατάθλιψη δεν έχει ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα και πως αυτή που οδηγεί σε βελτίωση των συμπτωμάτων είναι περισσότερο η θεραπεία με φάρμακα. Από το σύνολο των παιδιών που συμμετείχαν στη μελέτη περίπου το 20% δεν εμφάνισε καμία βελτίωση των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια του διαστήματος παρακολούθησης ενώ τα υπόλοιπα παιδιά εμφάνισαν κάποιου βαθμού βελτίωση.
BMJ, Ιούλιος 2007
Η θεραπεία της κατάθλιψης βελτιώνει τη θνητότητα ατόμων που πάσχουν από κατάθλιψη
Από διάφορες μελέτες η κατάθλιψη έχει συνδυαστεί με αυξημένη θνητότητα (πιθανότητα θανάτου) από διάφορες αιτίες. Δεν έχει μελετηθεί όμως επαρκώς το κατά πόσο η αποτελεσματική θεραπεία της κατάθλιψης μπορεί να μειώσει αυτό τον κίνδυνο. Στη μελέτη αυτή όπου συμμετείχαν ηλικιωμένοι ασθενείς με κατάθλιψη από 20 κέντρα υγείας των ΗΠΑ, βρέθηκε ότι η θεραπεία της κατάθλιψης, μείωσε τον κίνδυνο θανάτου από διάφορες αιτίες περίπου 50% σε σχέση με την ομάδα των ανθρώπων που δεν υπεβλήθη σε αντικαταθλιπτική θεραπεία. Η πιθανότητα θανάτου από καρκίνο επηρεάστηκε λιγότερο από την αντικαταθλιπτική θεραπεία σε σχέση με την πιθανότητα θανάτου από άλλες αιτίες.
Annals of Internal Medicine, Μάϊος 2007
Θνητότητα σε ηλικιωμένους ανθρώπους που πάσχουν από άνοια και λαμβάνουν αντιψυχωσικά φάρμακα
Συχνά οι ασθενείς που πάσχουν από άνοια γεροντικού τύπου λαμβάνουν αντιψυχωσικά φάρμακα για μείωση των ψυχωσικών συμπτωμάτων τους. Στην μελέτη αυτή βρέθηκε ότι ένα μήνα μετά την έναρξη λήψης αντιψυχωσικών φαρμάκων, αυξάνεται ο κίνδυνος θανάτου για άτομα που πάσχουν από γεροντική άνοια και ο κίνδυνος αυτός διατηρείται εξίσου υψηλός και για τους υπόλοιπους 6 μήνες μετά την έναρξη λήψης αντιψυχωσικής αγωγής. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής δείχνουν ότι η χρήση αντιψυχωσικών φαρμάκων σε ηλικιωμένους που πάσχουν από άνοια πρέπει να γίνεται με προσοχή και μόνο όταν υπάρχει σοβαρός λόγος.
Annals of Internal Medicine, Ιούνιος 2007
Αντικαταθλιπτικά φάρμακα στη διπολική νόσο
Οι ωφέλειες και οι κίνδυνοι από τη χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων στη διπολική νόσο δεν έχουν μελετηθεί όσο θα έπρεπε. Στην μελέτη αυτή συμμετείχαν ασθενείς που πάσχουν από διπολική νόσο και ελάμβαναν ήδη ένα φάρμακο που λειτουργούσε ως σταθεροποιητικό της διάθεσης. Οι ασθενείς αυτοί χωρίστηκαν τυχαία σε 2 ομάδες και στην μια ομάδα χορηγήθηκε επιπλέον κάποιο αντικαταθλιπτικό φάρμακο. Η προσθήκη αντικαταθλιπτικού φαρμάκου δεν φάνηκε να έχει καμία ιδιαίτερη επίδραση καθώς δεν μείωσε τα συμπτώματα κατάθλιψης ούτε αύξησε τον κίνδυνο εμφάνισης μανίας στα πλαίσια της διπολικής νόσου.
New England Journal of Medicine, Απρίλιος 2007
Νεότερα αντικαταθλιπτικά και η χρήση τους στον εφηβικό πληθυσμών
Στην μελέτη αυτή αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα της χρήσης των νεότερων αντικαταθλιπτικών σε εφήβους ηλικίας μικρότερης των 19 ετών που έπασχαν από κατάθλιψη, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή άλλες αγχώδεις διαταραχές. Για τις διαταραχές αυτές τα νεότερα αντικαταθλιπτικά έχουν τεκμηριώσει την αποτελεσματικότητά τους στους ενηλίκους. Οι συγγραφείς της μελέτης καταλήγουν ότι η χρήση νεότερων αντικαταθλιπτικών είναι αποτελεσματική και στις 3 παραπάνω διαταραχές και για τους εφήβους. Πιο αποτελεσματικά όμως εμφανίζονται τα αντικαταθλιπτικά στις αγχώδεις διαταραχές και ακολουθεί η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ενώ μικρότερο αποτέλεσμα φαίνεται να εμφανίζεται στην θεραπεία της κατάθλιψης. Η ομάδα των εφήβων που έλαβε αντικαταθλιπτική αγωγή εμφάνισε ελαφρώς μεγαλύτερο ποσοστό αυτοκτονικού ιδεασμού και αυτοκτονιών σε σχέση με την ομάδα των εφήβων που δεν έλαβε αντικαταθλιπτική αγωγή για τις παραπάνω διαταραχές. Η μικρή αυτή αύξηση του αυτοκτονικού ιδεασμού, καταλήγουν οι συγγραφείς, μπορεί να οφείλεται στην τύχη και να μην ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
JAMA, Απρίλιος 2007
Η χρήση κάνναβης και κίνδυνος για ανάπτυξη ψυχωσικών και συναισθηματικών διαταραχών
Το αν και κατά πόσο η χρήση κάνναβης μπορεί να συμβάλει στην μακροπρόθεσμη ανάπτυξη συμπτωμάτων ψύχωσης και κατάθλιψης, πέρα από την παροδική εμφάνιση τέτοιου είδους συμπτωμάτων για όσο το άτομο βρίσκεται υπό την επήρεια της ουσίας, δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο στην βιβλιογραφία. Η μελέτη αυτή αναζήτησε και συνέθεσε μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί με στόχο να απαντήσουν στο πιο πάνω ερώτημα. Βρέθηκαν 35 μελέτες που ασχολήθηκαν με το παραπάνω ερώτημα, τα αποτελέσματα των οποίων δεν συμφωνούσαν απαραίτητα μεταξύ τους. Η σύνθεση των αποτελεσμάτων των μελετών αυτών έδειξαν ότι η χρήση κάνναβης αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης ψυχωσικών συμπτωμάτων συνολικά κατά τη διάρκεια της ζωής και όχι μόνο κατά τη διάρκεια κατά την οποία το άτομο βρίσκεται υπό την επήρεια της ουσίας. Τα δεδομένα των μελετών αυτών δεν μπόρεσαν να αποδείξουν με τον ίδιο τρόπο την σχέση της κάνναβης με συναισθηματικές διαταραχές όπως το άγχος και η κατάθλιψη. Οι ερευνητές καταλήγουν πως αν και χρειάζονται να πραγματοποιηθούν μεγαλύτερες μελέτες που θα παρακολουθήσουν πληθυσμούς που κάνουν χρήση κάνναβης προοπτικά κατά την διάρκεια της ζωής τους, τα υπάρχοντα δεδομένα είναι επαρκή ώστε να αρχίσει κανείς να πραγματοποιεί προγράμματα ενημέρωσης των νέων για τον κινδύνων που συνεπάγεται η χρήση κάνναβης στην ανάπτυξη ψυχωσικών συμπτωμάτων.
Lancet, Ιούλιος 2007
Κατάθλιψη, χρόνια νόσος και μείωση του συνολικού επιπέδου υγείας
Η κατάθλιψη θεωρείται ένα σημαντικό πρόβλημα Δημόσιας Υγείας και μια από τις κυριότερες αιτίες αναπηρίας σε όλο τον κόσμο. Πολύ συχνά η κατάθλιψη συνυπάρχει μαζί με άλλες σωματικές νόσους, επιβαρύνοντας έτσι ιδιαίτερα την γενικότερη κατάσταση υγείας των πασχόντων. Η μελέτη αυτή που οργανώθηκε από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας μελέτησε την κατάσταση της ψυχικής υγείας και την ποιότητα ζωής περίπου 250.000 ανθρώπων από 60 κράτη σε όλο τον κόσμο που έπασχαν από τουλάχιστον μία εκ των εξής 4 χρονίων νόσων: στηθάγχη, αρθρίτιδα, άσθμα και διαβήτη. Το 9% εως 25% των ανθρώπων που είχαν τουλάχιστον μια σωματική χρόνια νόσο έπασχαν και από συνοδό κατάθλιψη. Η πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης ήταν σημαντικά υψηλότερη στην ομάδα των ανθρώπων που έπασχαν από τουλάχιστον μία χρόνια σωματική νόσο σε σχέση με τους ανθρώπους που δεν έπασχαν από κάποια σωματική νόσο. Επίσης η κατάθλιψη φάνηκε να είναι η αιτία που επηρεάζει περισσότερο από όλες τις άλλες χρόνιες νόσους που μελετήθηκαν την συνολική υγεία και την ποιότητα ζωής. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής δείχνουν ότι η κατάθλιψη πρέπει να αναγνωριστεί σαν ένας σημαντικός παράγοντας ασθένειας και αναπηρίας παγκοσμίως και να ενταθούν οι προσπάθειες ανίχνευσης και ορθής διαχείρισης της.
Lancet, Σεπτέμβριος 2007
Εργασία και σοβαρή ψυχική νόσος
Στόχος της μελέτης αυτής ήταν να προσδιορίσει την αποτελεσματικότητα προγραμμάτων τοποθέτησης και υποστήριξης στην εργασία ατόμων με σοβαρή ψυχική νόσο σε σύγκριση με αντίστοιχα προγράμματα που περιλαμβάνουν όχι την άμεση τοποθέτηση και υποστήριξη στο ρεαλιστικό περιβάλλον εργασίας αλλά την εκτενή προ-επαγγελματική κατάρτιση με στόχο την ανάπτυξη εργασιακών δεξιοτήτων. 18 μήνες μετά την ολοκλήρωση των πιο πάνω παρεμβάσεων υπολογίστηκε το ποσοστό των ανθρώπων με σοβαρή ψυχική νόσο που κατάφερε να εργαστεί έστω και για μια ημέρα, που κατάφερε να εργαστεί χωρίς να απολυθεί και που χρειάστηκε να εισαχθεί σε ψυχιατρική κλινική λόγω της επιδείνωσης των συμπτωμάτων της ψυχικής νόσου από την οποία έπασχε. Γενικά τα άτομα που εισήχθησαν απευθείας στο περιβάλλον εργασίας και έλαβαν σε ρεαλιστικές συνθήκες υποστήριξη, εμφάνισαν καλύτερα ποσοστά και στους τρεις παραπάνω δείκτες σε σχέση με τους ψυχικά πάσχοντες που ακολούθησαν ένα εκτενές πρόγραμμα προ-επαγγελματικής κατάρτισης χωρίς απαραίτητα να συμπεριλαμβάνεται σε αυτό μέριμνα για τοποθέτηση και υποστήριξη στην εργασία. Το ποσοστό των ανθρώπων που κατάφερε να εργαστεί έστω και για 1 ημέρα κατά το 18μηνο της παρακολούθησης μετά το πέρας των παρεμβάσεων ήτανε 55% για την ομάδα της άμεσης τοποθέτησης στην εργασία και 28% για την ομάδα που έλαβε την εκτενή προ-επαγγελματική κατάρτιση μόνο. Τα παραπάνω ποσοστά επηρεάζονταν από τους δείκτες ανεργίας της κάθε περιοχής που πραγματοποιούνταν η παρέμβαση. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής δείχνουν ότι η επαγγελματική αποκατάσταση είναι θεραπευτική και ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση και να πραγματοποιηθούν περισσότερες επενδύσεις από τους αρμόδιους φορείς προς την κατεύθυνση της άμεσης τοποθέτησης και υποστήριξης στο χώρο εργασίας για τους σοβαρά ψυχικά πάσχοντες.
Lancet, Σεπτέμβριος 2007
Πρώιμη διάγνωση-διαχείριση της κατάθλιψης και κέρδος σε εργατώρες
Τα προγράμματα πρώιμης ανίχνευσης και εντατικής αντιμετώπισης της κατάθλιψης έχουν δείξει πολύ υψηλά κλινικά οφέλη. Μολαταύτα δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο, κατά πόσον τέτοιου είδους εντατικές παρεμβάσεις για την διαχείριση της κατάθλιψης σε επίπεδο κοινότητας, είναι αποδοτικές με όρους οικονομικού κόστους από τη μια και ωφελειών μεταφρασμένων σε κερδισμένες εργατοώρες από την άλλη. Οι ερευνητές μέτρησαν την αποτελεσματικότητα ενός προγράμματος εντατικής φροντίδας για την κατάθλιψη που περιλάμβανε πρώιμη ανίχνευση της κατάθλιψης με την χρήση ερωτηματολογίων και σχετικών συνεντεύξεων από ειδικούς και συνοδεύονταν από παροχή θεραπείας και τηλεφωνική παρακολούθηση για όσους ασθενείς προέκυπτε ότι την χρειάζονταν. Η ομάδα των ανθρώπων που δέχτηκε αυτή την παρέμβαση σε σχέση με αυτούς που δεν πραγματοποιήθηκε καμία παρέμβαση εμφάνισαν καλύτερα αποτελέσματα σε ότι αφορά τις χαμένες εργαοτώρες λόγω κατάθλιψης, έλειψαν λιγότερες ημέρες από την εργασία τους και όσοι χρειάστηκε να απουσιάσουν από την εργασία τους επανήλθαν συντομότερα σε αυτή αφού βελτιώθηκαν τα συμπτώματά τους. Κλείνοντας, οι ερευνητές επισημαίνουν το υψηλό ποσοστό των ανθρώπων που παραμένει χωρίς θεραπεία και τα οφέλη που μπορεί να εμφανίσει η παροχή πρόσβασης σε ένα σύστημα αυξημένης φροντίδας για την κατάθλιψη.
JAMA, Σεπτέμβριος 2007
